Het paleis der stank

Vandaag had ik de eer een speciaal voor mij georganiseerde rondleiding bij te wonen in een afvalverwerkingsbedrijf in Friesland. Deze Fryske afvalverwerking is uniek in zijn soort: alles wordt tot in de kleinste details gesorteerd en gereinigd in een gesloten systeem (‘Ien prachtig gesicht om te sjen, nou?’). Het organisch materiaal wordt vergist, wat stort- en biogas oplevert wat vervolgens in gasturbines verbrand wordt om stroom te leveren. Nou, en daar laten wij onze lampen dan weer op branden.

Het paleis der stank was een geoliede machine, maar ik had me dat sorteringsproces toch wat romantischer voorgesteld. Ergens had ik verwacht dat de nette dichtgebonden vuilniszakjes op een lopende band voorbij zouden komen, maar het waren opengesperde luiers en besmeurde teddyberen die mij aanstaarden. In een open tank met schuimend, bruin water werd al het drijvende piepschuim ‘afgeroomd’, en het hele terrein was bedekt met een laag zachte, glibberige en vooral intens stinkende smurrie. Met mijn pijpen opgetrokken probeerde ik het mannetje dat voor me uit rende bij te houden, zonder daarbij mijn helm te verliezen of op m’n plaat te gaan.

Het respect dat ik al had voor putjesscheppers en vuilnismannen valt in het niet met het respect dat ik gekregen heb voor de mensen die werken op deze locatie. ‘In de somer als het warm is dan kun je doesen wat je wilt, maar sodra je gaat sweten komt de rotte-eierlucht alweer uit je poriën setten’, wist de gids mij te vertellen. Verklaart wel waarom er niet één vrouw op het terrein rondliep.

P.S. Laat het duidelijk zijn dat ik geenszins racistische gevoelens koester tegen het Friese volk, noch de Friesche taal.